Sida loogala hadlo dhakhtarkaaga maaraynta xanuunka

Mar uun, qof walba waxaa la soo weydiiyay su'aashan muhiimka ah: Sideed u qeexi lahayd xanuunkaaga? Ama: Sideed u qiimeyn lahayd xanuunkaaga? Waa su'aalo fudud oo wata culays badan. Inkastoo jawaabtaadu aysan go'aamin doonin dhammaan koorsada daryeelkaaga, hubaal waa qalab waxtar leh oo ay dhakhaatiirtu isticmaalaan si ay u fahmaan waxa socda oo ay u ogaadaan sida ay ku caawin karaan. Taasi waa sababta aan u dooneyno inaan ka yeelno saamaynta wada hadalkan mid fudud. Fahamka xanuunka iyo inaad si faahfaahsan u qeexi karto ayaa labadaba ku caawin doonta. 

Fahamka xanuunka

Marka hore: xanuun noocee ah ayaa ku haya? Waxaa jira laba nooc oo ah xanuunada ugu weyn. 

Sharraxaadda xanuunka ba'an

Xanuunku waa mid ka mid ah sababaha ugu badan ee dadku u arkaan dhakhtarka. Xanuunka ba'an waa habka digniinta jirkaaga oo soo diraya fariin ah in ay wax khaldan yihiin. 

Xanuunka ba'an wuxuu noqon karaa mid fudud oo socon kara hal daqiiqo, ama wuxuu noqon karaa mid daran oo socda maalmo ama toddobaadyo. Xanuunka ba'an waxaa sababi kara dhaawac, caabuq ama cudur. Xanuunkaani wuxuu noqon karaa mid fiiqan, toogto, durmo, garaacid ah ama wax ku ool ah. Badanaa wuu tagaa marka sababta xanuunka keentay wax laga qabto. Xanuunka ba'an ee aan laga roonaanayn wuxuu noqon karaa xanuun joogto ah. 

Waa muhiim inaadan iska indha-tirin xanuunka ba'an maadaama kani uu jidhkaagu kuu sheegayo inaad hoos u dhigto oo aad daryeesho waxa xanuunka keenaya. Iska daa xanuunka waxaa laga yaabaa inay u horseeddo qofka inuu sameeyo wax badan, isla markiiba iyo ka hor inta uusan jirkiisu bogsan. 

Xusuusnow: Xanuunka waxaa loo tixgeliyaa qayb caadi ah oo ka mid ah habka bogsashada.

Xanuunku waa dareen aan fiicnayn. Wuxuu noqon karaa marxalad shucuureed. Xanuunku wuxuu noqon karaa nooc ka mid ah xaalad caafimaad sida jirro ama dhaawac. Sida aad dareemayso iyo sida aad uga falcelinayso xanuunka waxay ku xidhan tahay waxa xanuunka keenaya iyo dhawr arrimood oo kale oo shakhsi ah, sida: 

• Qaab-dhismeedka hidda-socodkaaga iyo sida jidhkaagu ugu nugul yahay xanuunka 
• Dhaqamadaada cunnada, jimicsiga, helidda nasasho iyo hurdo kugu filan 
• Taariikhda dhibaatooyinka caafimaadka 
• Walbahaarka iyo walaacca 
• Waayo-aragnimadaadii hore ee xanuunka 
• Arrimaha bayoolojiga, cilmi nafsiga iyo arrimaha kale ee bulsheed sida diinta ama walbahaarka lacagta 

Sharraxaadda xanuunka daba-dheeraada

Xanuunka daba-dheeraada wuxuu dhici karaa maalin kasta wuxuuna socon karaa bilo ama xitaa sanado. Badanaa waxaa lagu tilmaamaa xanuun soconaya saddex bilood ama ka badan. Xanuunka daba-dheeraada wuxuu noqon karaa mid fudud ama mid daran waxaana laga yaabaa inuu joogto yahay ama yimaado oo tago. Xanuunkani wuxuu noqon karaa caajis, garaac, gubasho ama durmo wata. 

Dadku waxay u dareemaan xanuunka si kala duwan. Dhaawac ama jirro laga yaabo in uu qof aad ugu xanuunsado ayaa laga yaabaa in uu qof kale wax yar u xanuunsado. 

Fahamka xanuunkaaga iyo khibradaada shakhsi ahaaneed waa muhiim. La shaqee dhakhtarkaaga si aad u horumariso qorshe maaraynta xanuunka kaas oo buuxin doona baahiyahaaga.

Kala hadal dhakhtarkaaga xanuunka

Dhaawac horay makuu soo gaaray mise ma'isku diyaarinaysaa qalliin? Soo kabashada way ka duwanaan doontaa qofba qof, laakiin xanuunka qaar ayaa la filan karaa. Ogow ikhtiyaaradaada maareynta xanuunka adigoo la hadlaya dhakhtarkaaga. 

Su'aalaha aad waydiin karto: 

• Ilaa intee ayaan xanuun ku jiri doonaa dhaawaca ama qaliinka kadib? 
• Waa maxay ikhtiyaarada aan u heli karo daaweynta xanuunkayga? 
• Mid ka mid ah xulashooyinkan daawaynta ma'u keeni karaa falcelin xun daawooyinka kale ee aan qaato? 

Haddii adiga iyo dhakhtarkaagu go'aansataan in dawada xanuunka opioid ay tahay doorashada daawaynta ugu fiican, waydii su'aalaha soo socda: 

• Waa maxay khataraha iyo dhibaatooyinka soo raaca qaadashada daawooyinka opioid? 
• Ma jiraan dawo aan farmashiyaha laga qorin (sida Advil®) oo aan u qaadan karo beddel ahaan? 
• Immisa maalmood ayaan qaadanayaa daawada opioid? 
• Haddii aan ka roonaado ma joojin karaa qaadashada daawada? 
• waxaan ahay uur Miyaan qaataa daawada xanuunka? 

Xanuunkaaga waa in si ku filan loo xakameeyo si aad ugu socon karto musqusha, ugu fadhiisato kursi oo aad qufacdo. Waa in aanad si aad ah daawo u cunin illaa xad aadan wax xasuusan karin. Halkan waxaa ah talooyin kaa caawinaya inaad kala hadasho dhakhtarkaaga sida aad dareemayso. 

Heerarka xanuunka, dhererka iyo kiciyeyaasha

Xagee ku xanuunaysa?

Si toos ah u hadal. U sheeg dhakhtarka in aanu ahayn "dhabarka" kaliya marka ay ku xanuunayso "dhabarka hoose iyo mararka qaarkood hoos lugahaaga." Haddii xanuunkaagu wareego, u sheeg dhakhtarkaaga dhammaan meelaha xanuunka yeelan kara iyo meelaha inta badan ku xanuunta. 

Soo deji oo daabac jaantuska jirka si aad ugu calaamadeyso wareeg meelaha xanuunkaaga

Xanuun noocee ah ayaad dareemaysaa?

Inta badan, dadku waxay dareemaan "dareenka" hal ama laba xanuun. Mararka qaarkood dareemo kala duwan ayaa la arkaa. Noocyada xanuunada ugu caansan waa: 

• Xanuun toorriyeysan oo fiiqan 
• Kulayl aad u daran ama dareen gubasho 
• Qaboow aad u daran 
• Xasaasiyadda xiriirka /taabashada 
• Kabuubyo, jidhidhid,durmooyinka biinan iyo irbado 

Waa maxay heerka xanuunkaagu? 

Qof kasta si ka duwan kan kale ayuu u dareemaa xanuunka sidaa awgeed waa muhiim inaad u sharaxdo dhakhtarkaaga sida uu yahay xanuunka . Mararka qaarkood qiyaasta xanuunka, sida kan hoose, ayaa kaa caawin kara inaad sharaxdo xanuunkaaga xanuunka.

Ilaa intee ayuu xanuunka ku hayaa? 

Sii dhakhtarka tafaasiil ka badan intaad odhan lahayd waxaad "had iyo jeer" waan xanuunsanayaa, ama "mararka qaarkood" ayaan xanuunsanayaa. Isku day wax sida:

"Mar walba waxaan ku dareemaa xoogaa xanuun ah meeshan, laakiin way ka sii daran tahay subaxda hore waxayna qaadataa ilaa hal saac." 

Ka fikir xanuunkaaga oo ka jawaab su'aalahan: 

• Miyaad dareentaa xumaan marka ugu horeysa ee aad soo kacdo oo ma qallafsan tahay, mise xanuunku ma u muuqdaa mid ka sii daraya marka maalintii ay sii idlaato? 
• Miyaad dareentaa xanuun aad u daran markaad labisato subaxdii kaas oo taga ka dib 10 daqiiqado? 
• Xanuunku miyuu ku hayaa dhowr saacadood ama ma ka roonaataa markaad yara hurudo ka dib? 
• Xanuunkaagu ma kaa ilaaliyaa inaad qabato hawlo caadi ah ama waxyaalaha aad rabto inaad samayso? 

Ma jiraan wax kale oo kiciya xanuunkaaga? 

• Ka fakar xanuunka la xidhiidha wakhtiga dawooyinka: Xanuunku ma ka sii daraa ama ka roonaadaa isla markaaba ka dib markaad qaadato daawooyinka qaarkood, mise uma eka inuu la xidhiidho daawooyinka gabi ahaanba? 
• Xanuunkaagu ma ka sii daraa markaad samaynayso hawlo gaar ah sida jmarkaad aranjarada kor iyo hoos u korto, dukaamada cuntada, faakiyuumka, iwm.? 
• Xanuunka ma yimaadaa marka dharku jidhkaaga taabto mise marka qof isku kaa duubo? Mise ma wuxuu ka yimaadaa meel aan la garaneeyn? 
• Xanuunku ma kaga sii daraa walbahaarka - sida markaad furto biilasha? 
• Ma aragtaa xidhiidh ka dhaxeeya la kulankaaga dad kala duwan iyo ka roonaanta ama ka sii darka xanuunka?
• Ka fakar waqtiyo kale marka xanuunkaagu u muuqdo mid isa soo tara ama ka sii dara. 

Waxaan rajeyneynaa in tilmaamahan ay kaa caawin doonaan inaad ka fikirto xanuunkaaga ka hor intaadan la hadlin dhakhtarka, oo ugu dambeyntii kuu fududeeyaan inaad sharaxdo xanuunkaaga oo aad hesho caawimo. Dhakhtarkaaga ayaa kaala hadli doona wax ku saabsan noocyada daawaynta xanuunka.