Fahamka opioids - dawo xanuun

Opioids waa sharci marka loo qaato sida uu qoray daryeel bixiyaha. opioids-ka sharci darrada ah ayaa looga ganacsadaa ama lagu iibiyaa meel ka baxsan goobaha caafimaadka ama "dariiqa." Waa caqli-gal in la fahmo khataraha ka hor inta aanad qaadan maandooriyahan xooggan. 

Waa maxay daawooyinka xanuunka?

Daawooyinka kabuubisyada ee laga sameeyay geedka opium poppy waxa loo yaqaan opiates. Noocyada dawooyinkan ee ay dadku sameeyeen waa opioids. Opioids, oo sidoo kale loo yaqaano maandooriyaha, ayaa loo isticmaalaa in lagu maareeyo xanuunka. Opioids waa muhiim
Doorashada maaraynta xanuunka, laakiin sidoo kale waxay leeyihiin tiro waxyeelooyin ah, oo ay ku jiraan ku tiirsanaanta jirka. Ku-tiirsanaanta waa marka jidhkaagu la qabsado opioids oo uu baxo marka daawada la joojiyo. Isticmaalka dheer wuxuu xambaarsan yahay khatarta la qabshasada iyo qaadashada xad dhaafka ah. Qaadashada xad dhaafka ah ee opioid, taas oo sababta
Neefsashadaada in ay yaraato, waxay keeni kartaa dhimasho.

Sidee bay opioids-ka u shaqeeyaan? 

Opioids waxay ku dheggan yihiin reseptors -- qayb ka mid ah unugyada -- laga helo maskaxda, xangulada, iyo meelaha kale ee jidhka. Waxay u sheegaan maskaxda inay xannibto xanuunka oo ay ku dareensiiso xasillooni iyo farxad. Opioids ma daaweeyaan sababta xaaladaha ugu xanuunka badan. Waxay jidhkaaga ka dhigaan in uu u dareemo xanuunka si ka duwan.

Daawo "Sababta Maskaxdu U Jeceshahay Opioids"

Si xun u isticmaalka opioid ma dhibaataa?

Tan iyo 1999, in ka badan 700,000 dadku waxay u dhinteen xad dhaafka daroogada. Gudaha 2017, 130 Dadka Maraykanku waxay maalin kasta u dhintaan xad dhaafka opioid (Xarumaha Xakamaynta Cudurada). Dhibaatada opioid waa xaalad degdeg ah ee caafimaad dadweyne. Maraykanku waxa uu haystaa 5% dadka aduunka laakiin waxa uu isticmaalaa 80% opioids-ka aduunka.

Daawooyinka xanuunka opioid ee caadi ahaan loo qoro

Magaca asalka Tus. magaca astaanta
Codeine Tylenol with Codeine®
Fentanyl Duragesic®
Hydrocodone Vicodin®, Lortab®, Lorcet®
Morphine Kadian®, MS Contin®
Oxycodone OxyContin®, Endocet®, Percocet®
Tramadol Ultracet®, Ultram®

Magacyada waddooyinka ee opioids-ka sida sharci-darrada ah looga iibsaday

357s Dillies Pinks
Apache Dollies Red Rock
Blue Heaven Goodfells Sizzurp
Captain Cody Hillbilly TNT
Chill Pills Heroin
China Girl Horse
Demmies Hydros

Minnesota waxay aragtay kor u kaca laqabsiga opioid iyo heroin

Gobolka Minnesota, 2,833 caruur ayaa laga saaray gurigoodii sababo la xiriira isticmaalka daroogada waalidka ee 2016. Taasi waa 128% kordh ah ilaa 2012, waxaana inta badan sabab u ah isticmaalka opioid.

Minnesota National
Kharashka ugu baxaya dhaqaalaha Mareykanka $31.8 bilyan laga bilaabo 1999 ilaa 2015 $504 bilyan 2016.
Qaadashada xad dhaafka ee Opioid iyo dhimashada 422 dhimashada xad dhaafka ah ee 2017 iyo 46% waxay ku lug leedahay warqada dawada ee dhakhtar qoray ee opioids 2,037 booqashooyinka qolka xalda degdega ah ee dadaka ka badbaaday qiyaasta xad dhaafka ah ee 2017. 15 ilaa 34-da'da ayaa booqday qolka xalda degdega ah ee ugu badan ee 2017-2017. 47,000+ dhimashada 2017 iyo 36% waxay ku lug lahaayeen warqada dawada ee dhakhtar qoray ee opioids. 11.5 milyan oo qof ayaa si xun u isticmaalay dawooyinka opioid gudaha 2016.
Warqadaha dawada ee takhtar qoray 3 milyan+daawo qoritaan ayaa lagu bixiyay 2017 749 qabqabashada daawada dhakhtar qoray ee gudaha 2017. Warqada dawada ee dhakhtar qoray opioids ayaa kordhay ku dhawaad 4 jeer, laakiin Maraykanku ma sheegin heerarka xanuunka hoose (laga bilaabo 1999 ilaa 2016). 3 marka loo eego 4 dadka isticmaala heroin-ka ayaa marka hore si xun u isticmaalay opioids
Daaweyn 10, 332 oggolaanshaha daaweynta gudaha 2016. 89% awoodda ee Barnaamijka Daaweynta Opioid bisha Juun 2017 2,000,000+ ruux ayaa qabaan xanuunka isticmaalka opioid 20% ruux ayaa helay daweyn

Waa maxay waxyeelada?

Waxyeelada ugu badan ee opioids waa lulmo iyo xukun xumo. Markaad qaadanayso daawada xanuunka maandooriyaha, ha cabbin aalkolo, wadin gaari, hana ka shaqayn mishiin culus.

Opioids waxay hoos u dhigi kartaa neefsashadaada waxayna hoos u dhigi kartaa garaaca wadnahaaga iyo cadaadiska dhiiggaaga, markaa la hadal dhakhtarkaaga oo hubso in daawooyinkani ay ammaan kuugu yihiin, gaar ahaan haddii aad qaadanayso daawooyin kale.

Dareen-celinta khatarta ah ayaa dhici kartaa haddii aad wax badan qaadato, aad marar badan qaadato, ama ku qasto khamriga, daroogooyinka sharci darrada ah, iyo daawooyinka qaarkood. Dareen celintani waxay noqon kartaa mid dhimasho ah. Dadka qaar ayaa sidoo kale laga yaabaa inay la kulmaan waxyeelo sida:

  • Hurdo la'aan
  • Jahowareer
  • Fikirka qunyar socodka ah
  • Dawakhsan ama madax fudayd
  • Daaca qurun
  • Cuncunka
  • Dhididka
  • Lalabbo ama matag
  • Wadida galmada oo yaraatay

Wax badan ka baro opioids iyo waxyeelooyinka suurtagalka ah ee UPMC. 

Waa maxay khataruhu?

Khatarta daaweynta opioid waxaa ka mid ah:

  • Neefsashada oo dhib ah
  • Xanuunka oo kasii daraya
  • Kaxeeyn cadiban
  • Dulqaad (taas oo macnaheedu yahay u baahan qadar sare si loo helo gargaar la mid ah)
  • Ku-tiirsanaanta (taas oo macnaheedu tahay jidhkaagu wuxuu u baahan yahay opioids si uu u shaqeeyo)
  • La bixitaan
  • La qabsi

Marka ay dadku la qaataan opioids-ka daroogooyinka kale, tani waxay keeni kartaa xitaa dhibaatooyin badan. Waa muhiim inaad kala hadasho dhakhtarkaaga wax kasta oo aad qaadato. 

Baro wax badan oo ku saabsan khataraha halista ah ee isticmaalka daba dheeraada ee opioid

Ka digtoonow markaad qaadanayso opioid

Ka dib markaad qaadato dawooyinka xanuunka opioid in muddo ah, waxaa laga yaabaa inaad ogaato inaad u baahan tahay in ka badan iyo in ka badan oo daawada ah si aad u dareento xanuun joojiye la mid ah. Tan waxa loo yaqaan dulqaad. La mid ma aha balwadda, taas oo ku lug leh isticmaalka aan la xakamayn karin ee daroogada. 

Opioids waa daawo adag oo lala qabsan karo. Tani waxay ka dhigan tahay in qofku sii wadayo isticmaalka opioids inkasta oo ay u keento natiijooyin xun noloshooda shakhsi ahaaneed ama goobta shaqada. Opioids waxay awoodaa in ay maskaxdaada iyo jidhkaaga ka dhigto inay rumaystaan in daawadu lagama maarmaan u tahay badbaadada. Labadaba kuwa sharciga ah iyo kuwa aan sharciga ahaynba ee opioids waxay leeyihiin khatar xad-dhaaf ah haddii qofku qaato wax badan oo dawada ah ama haddii opioids lagu daro daroogooyinka kale. 

Daawo dukumeentari la magac baxay "dhibaatada Daroogadii ugu dhimashada badnayd ee Taariikhda Maraykanka"

Daawo muuqaal ku saabsan "Nolosha la qabsashada opioid"

Haddii aad ka welwelsan tahay qaddarka daawada xanuunka opioid ee aad qaadanayso:

  • Kala hadal dhakhtarkaaga
  • Kala hadal farmashiistaha/dhakhtarka dawada baxsho. Weydii farmashiistaha/dhakhtarka dawada baxsho wax ku saabsan maaraynta qaadashada daawaynta (MTM). MTM waa marka farmashiistaha/dhakhtarka dawada baxsho uu dib u eego dhammaan daawooyinkaaga.
  • Kala hadal dhakhtarkaaga rugta xanuunka. Rugta xanuunka waxay ku takhasustay inay kaa caawiso inaad maareyso xanuunkaaga.
  • Waxa kale oo aad wici kartaa lambarka adeega macmiilka/xubnaha ee ku yaala dhabarka kaadhkaaga aqoonsiga ee xubinta caymiska caafimaadka (ID). Weydiiso inaad qof kala hadasho wax ku saabsan MTM. 

Sida loo kaydiyo daawooyinka xanuunka

Daawooyinka xanuunka Opioid waxaa loo tixgeliyaa maandooriye waxayna u baahan yihiin in si ammaan ah loo kaydiyo.

  • Ku kaydi dawooyinka meel gurigaaga ka mid ah oo ka fog indhaha carruurta iyo booqdayaasha. Waxaa ugu fiican in la isticmaalo armaajada daawada oo quful leh. Haddii aadan mid haysan, santuuqa safarka oo is xirayo ayaa laga iibsan karaa farmashiye ama dukaanka kale si aad si badbaado leh ugu qaadato warqada dawada ee dhakhtar qoray.
  • Ku soo celi dawada meel aamin ah isticmaal kasta ka dib. Iska ilaali inaad dawada ama weelasha kiniinka ku dhaafto miisaska sushooda, ama miisaska gaagaaban ee meel furan yaala oo ay si fudud u isticmaali karaan dadka kale.
  • Kiniinnada dabacsan ha ku dhex hayn bac si fudud u furmi karta ama weelasha ku jira boorsadaada, bagaashkaaga ama khaanadda xafiiska.

Daawooyinka aan la isticmaalin

Marka daawooyinkaaga aan loo baahnayn, waa in si habboon loo tuuraa. Ha u dhigin daawooyinkan si markale loo isticmaalo. Ku haysashada kiniinyaasha hore gurigaaga waxay ku gelinaysaa khatar:

  • Sumeynta shilka ah
  • Tuuganimo
  • Isticmaalka qaldan ee daawada

Taasi waa sababta kaydinta badbaadada leh iyo daadinta dawooyinka ay aad muhiim ugu yihiin.

Sida saxda ah ee loo tuuro daawooyinka aan la isticmaalin:

  • Farmashiyeyaasha qaarkood ama xafiisyada fulinta sharciga ayaa bixiya barnaamijyada dib u celinta daroogada. Ka hubi farmashiyahaada ama  ka hel meesha kuugu dhow ee Daawada Dib loogu celin karo.
  • Dhacdooyinka Qaranka ee Dib u Celinta Dhawooyinka waxay dhacaan waqtiyo gaar ah sanadka oo dhan waxayna fursad u tahay xubnaha bulshada inay si badbaado leh u tuuraan daawooyinka aan la isticmaalin, aan loo baahnayn, ama dhacay dawooyinka dhakhtar qoray lacag la'aan.
  • Iska ilaali inaad dawada ku daadiso musqusha ama ku shubto biyo mareenada sababtoo ah waxay wasakhayn karaan sahayda biyaha. Wakaalada Xakamaynta Wasakhowga Minnesota waxay leedahay bog internet ah oo ku saabsan maaraynta dawooyinka aan loo baahnayn iyo ka raadinta goobaha ururinta ee Minnesota.
  • Earth911.com waa website internet oo ku saabsan in dhulka lala saaxiibo. Guji halka dib looga warshadayn karo si aad u raadiso goobaha dib loogu celiyo meelaha kuu dhow.